Του Γιάννη Κουρόγιωργα
Άστρος και ο Αγγιάννης είναι μια κοινότητα για τουλάχιστον χίλια χρόνια και το σπουδαιότερο οι κάτοικοι είναι οι ίδιοι, είχαν και έχουν σήμερα σπίτια στον Άγιάννη και στο Άστρος . Φαίνεται το Άστρος άρχιζε από το ξεροκάμπι και το κάστρο Εστέλλας η της Ωριάς, που βρίσκεται κοντά σον Αγιάννη, μέχρι το Κάστρο Παραλίου Άστρους , και ο πυρήνας του ήταν οι κάτοικοι του Αγιάννη και του σημερινού Άστρους και σίγουρα συμφωνούσε με αυτά ο Αγιαννίτης στρατηγός οικιστής του Παραλίου Άστρους Άκουρος, που γνώριζε τον τόπο του καλύτερα από όλους μας.
Ας θυμόμαστε τι μας έλεγε ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός του κόσμου Θουκυδίδης , «οι κάτοικοι είναι τα κράτη», οι Αθηναίοι ,Σπαρτιάτες, Κορίνθιοι, Αργείοι, δεν είναι κράτη οι πόλεις και τα κάστρα. Γνωρίζουμε και είναι επιστημονικα δια πεστημένο, ότι από το χωριό Άγιος Ιωάννης (Αγιάννης) προήλθε το Άστρος , το Παράλιο Άστρος, αλλά και άλλοι οικισμοί.
Μια και αναφέραμε τον Θουκυδίδη, ας θυμίσουμε κάτι επίσης επίκαιρο σήμερα. «Ο Θουκυδίδης επισημαίνει επιγραμματικά τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της ηθικοπολιτικής κρίσης στη χρήση της γλώσσας: “και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει” άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε.”
Με ενδιαφέρον ακούσαμε πρόσφατα τον συμπατριώτη μας καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη που πειστικά μας θύμισε τις ιστορικές αλήθειες του τόπου μας. Θέλουμε να αναφέρουμε τα σπουδαιότερα, που γνωρίζαμε, αλλά τα ανέφερε και ο καθηγητής προς κάθε κατεύθυνση συνοπτικά και ξάστερα για κάθε ενδεχόμενο.
Έχουμε μεγάλη ιστορία και προϊστορία χιλιάδων ετών.
Δεν ακούσαμε σχεδόν τίποτα για τα τελευταία χίλια χρόνια για τους οικισμούς της Θυρεάτιδας Γης, που είναι σαν πρόσφατη ιστορία και περισσότερο σχετικά με το σημερινό πολιτισμό μας, σαν να μην υπήρχαν.
Ο καθηγητής πολύ σωστά μίλησε για «Χερσόνησο του Άστρους» αναφερόμενος στο κάμπο της Θυρέας, εκεί που υπήρχαν κάτοικοι και «χωριά», ακόμα και κατά το πολυσυζητούμενο περιηγητή Leake. «Φτάσαμε στο Άστρος, όπως ονομάζεται, όλος ο κόλπος και η πεδιάδα», Μην ξεχνάμε, οι κάτοικοι κάνουν τα χωριά και χωρίς κατοίκους δεν υπάρχουν χωριά ,και ο Leake το 1806 βρήκε το λιμάνι και «τρία σπίτια» στο σημερινό Παράλιο Άστρος , «στην Σκάλα που βρίσκεται νότια από την χερσόνησο».
Έμμεσα σύμφωνα με το καθηγητή το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» =Άστρος που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως , που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256»,όπως τα τελευταία χρόνια , ηθελημένα η άθελα «διαφημίζεται» και ανάφερεται εσφαλμένα γύρω μας.
Αντίθετα σύμφωνα με το καθηγητή, αργότερα από το 1256, στις αρχές του 15ον αιώνα 1400-1410 « οι Ενετοί κατέχουν την χερσόνησο Άστρους στην οποία έχτισαν ένα μικρό κάστρο που αναφέρεται σε πηγή του 1407 με το όνομα Estella,Stella δηλ. Αστέρι, βλέπετε ένα χάρτη Ενετικό κει πέρα που το έχει σαν νησάκι κει πέρα και λέει Stella». Επίσης έχει σημασία ότι γύρω από το κάστρο όταν χτίστηκε, δεν ανέφερε ο καθηγητής ότι υπήρχε οικισμός. Χτίστηκε το κάστρο τον 15ον αιώνα.
Με την ευκαρία αναφέρουμε την σχετική και κρατούσα άποψη για το Κάστρο Εστέλλα στον Αγιάννη.
Κρατούσα άποψη είναι, όταν πολλοί διακεκριμένοι ιστορικοί έχουν την ίδια άποψη (όχι ένας διακεκριμένος η μη διακεκριμένος…).
Από το Καστρολόγο, που ξέρει τα κάστρα.
Κάστρο Εστέλλα – Ελληνικά Κάστρα (kastra.eu)
«Το κάστρο Estella αναφέρεται στην αραγωνική έκδοση του Χρονικού του Μορέως. Σύμφωνα με το Χρονικό, ο πρίγκιπας της Αχαΐας Γουλιέλμος Βιλλεαρδουίνος έχτισε το 1256, λίγο μετά την κατάκτηση της Μονεμβασιάς (το 1248), το Castello della Estella για να ελέγξει τους ανυπότακτους Τσάκωνες που κατοικοέδρευαν “suso en laσ montanyas”, δηλαδή «επάνω εις τα όρη» (προφανώς σε Σίταινα, Καστάνιτσα, Πραστό).
Οι ιστορικοί Νίκος Βέης, Σπ. Λάμπρος, Κ.Ρωμαίος και Αδ.Αδαμαντίου ταύτισαν με πειστικά επιχειρήματα το κάστρο αυτό του Αραγωνικού Χρονικού του Μορέως με την οχύρωση στο Ξεροκάμπι.
Οπότε σήμερα θεωρείται δεδομένο ότι το κάστρο στο Ξεροκάμπι είναι το φράγκικο οχυρό που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως ως Estella (μετάφραση της ελληνικής λέξης Άστρος). Το κάστρο αυτό έχει μείνει γνωστό και με το δημώδες όνομα «Κάστρο της Ωριάς», το οποίο απαντά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, συνδεόμενο με θρύλους γύρω από την κατάληψή του.»
Η κρατούσα άποψη για το Κάστρο Παραλίου Άστρους πότε χτίστηκε ,είναι διαφορετική με αυτη του καθηγητή , γιατί οι χάρτες χωρίς άλλες αναφορές και στοιχεία δεν θεωρούνται αξιόλογες πηγές από μόνοι τους και για την περίοδο αυτή υπάρχουν πολλοί λανθασμένοι χάρτες ( που τους φτιάχνανε όπως ήξεραν καλύτερα, χωρίς να ελέγχουν τις πληροφορίες και πολλοί αντέγραφαν προηγούμενους χάρτες, αναφέροντας τα ίδια λάθη, όπως αποδείχθηκε αργότερα).
Από
Παράλιο Άστρος – mobileContent – eCastles (culture.gr)
Κάστρο Παράλιου Άστρους – Ελληνικά Κάστρα – Kastra.eu
«Η ταύτιση της θέσης Άστρος και του κάστρου της, καθώς και ο συσχετισμός τους με τις ονομασίες Αστρίτσι και Estella [=Άστρος (ελλ.)] δημιούργησε σύγχυση στους ιστορικούς και χαρτογράφους του παρελθόντος, αλλά και σε νεώτερους ερευνητές. Το κάστρο στο παράλιο Άστρος συγχεόταν κυρίως με το κάστρο Estella, το οποίο σύμφωνα με το Αραγωνικό Χρονικό ανεγέρθηκε το 1256 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο για τον έλεγχο των ατίθασων Τσακώνων. Ωστόσο, το κάστρο Estella έχει πλέον ταυτιστεί με το οχυρό στο Ξεροκαστέλλι στην ορεινή ενδοχώρα της βορειοανατολικής Κυνουρίας.
Έχει υποστηριχθεί ότι στη θέση του κάστρου του Παράλιου Άστρους είχε προηγηθεί μεσαιωνικό κάστρο, υπόθεση που λόγω απουσίας επαρκών στοιχείων δεν γίνεται να επιβεβαιωθεί. Η μελέτη των καταλοίπων του κάστρου επιτρέπει τη διάκριση δυο οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη φάση αφορά στην περίοδο μεταξύ του 17ου αι. και του τέλους του 18ου αι. Ίσως μάλιστα να σχετίζεται με την ανακατάληψη της περιοχής το 1715 από τους Οθωμανούς και την οικοδομική τους δραστηριότητα για τον έλεγχο τοπικών κινημάτων. Η δεύτερη οικοδομική περίοδος εντοπίζεται από το 1824 και 1825, εποχή που το κάστρο ενισχύθηκε και κατοικήθηκε από τους μυημένους στην Φιλική Εταιρία εύπορους έμπορους του εξωτερικού, αδερφούς Ζαφειρόπουλους».
Θέλουμε να προσθέσουμε επίσης αναφέρεται σε πολλούς χάρτες την περίοδο του μεσαίωνα στην περιοχή υπήρχε το πραγματικο νησί Stella. Αντίθετα σύμφωνα με το καθηγητή δεν υπάρχει πραγματικό νησί μετά το 500 π.χ. ,είναι χερσόνησος ( αλλά υπήρχε νησί νωρήτερα από το 500 π.χ.), Αυτά για τους ανακριβείς χάρτες….
Θεωρούμε αναγκαίο να ναφέρουμε, ότι χρησιμοποιούμε το νόμιμο όνομα του κάστρου σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ και την υπάρχουσα έγκυρη βιβλιογραφία , που είναι Κάστρο Παραλίου Άστρους.
Και συνέχισε ο καθηγητής για τις μεγαλύτερες ιστορικές αλήθειες του τόπου μας.
«… το 1806 όταν πέρασε ο ο Leake αναφέρει ότι ήταν ερειπωμένο το κάστρο, το έτος αυτό εξακολουθούσε να λειτουργεί το βόρειο λιμάνι αλλά υπήρχε πλέον και δεύτερο, , που ήταν το κύριο λιμάνι ,νότια του νησιού κάπου εδω .. στη θέση του σημερινού λιμανιού ….Δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενη, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Το Δεκέμβριο του 1824 οι τρεις αδελφοί Ζαφειρόπουλοι αποφάσισνα να επισκευάσουν το Ενετικό κάστρο».
«Όταν τελείωσε η επανάσταση ο Ζαφειρόπουλος εκπιμώντας τα πλεονεκτήματα της θέσης, αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρους ένα νέο χωριό ,το οποίο αποτελείται κυρίως από κατοίκους του Αγιου Ιωάννου, στο οποίο προστέθηκαν και άλλοι από διάφορα μέρη , από τις Σπέτσες , αλλά από Βέρβενα , από τον Πλάτανο ,από άλλα χωριά. Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833. Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια ,ένα από τα πρώτα σπίτια είναι και αυτό του Λογοθέτη, που χρονολογείται το 1832, ( ο Μιχαήλ Λογοθέτης ήταν Αγιαννίτης και ο πρώτος πρόεδρος του Παραλίου Άστρους ) ένα αρχοντικό, ένα μεγάλο σπίτι ,το οποίο πέρασε στην ιδιοκτησία του Αβραντίνη στη συνέχεια..Στην απογραφή του 1828 το χωριό αριθμεί ? ? (λίγες..) οικογένειες, είναι η απογραφή που έκαναν οι Γάλλοι. .. και ονομάζεται το χωριό Άστρος, στην απογραφή εκείνη ! ( το 1828 άρχισε το χτίσιμο … οι Γάλλοι έβαλλαν και όνομα πριν το χτίσιμο του χωριού……… στην πραγματικότητα τότε ήταν ουσιαστικά μια γειτονιά με λίγα σπίτια από Αγιαννίτες του γειτονικού Άστρους, που υπήρχε πολλούς αιώνες νωρήτερα από το 1828, “Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου», λέει η διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης το 1823 ) ,το αρχαίο όνομα του διατήρησε ως το 1845 και έκτοτε επισήμως ονομάζεται Παράλιο Άστρος».!!!
«Στο 2 αιώνα πρέπει να υπήρχε ένα σημαντικό πόλισμα στο νησί (?) , το οποίο αναφέρεται από το Κλαύδιο Πτολεμαίον με την ονομασία «ΑΣΤΡΟΝ» , όταν περιγράφει τα παράλια του Αργολικού ο Κλαύδιος Πτολεμαιος, όταν φθάνει στο Άργος …….πηγαίνει στην Αργολίδα…..»
Ο κώδικας δεν αναφέρει κάτι συγκεκριμένο για τον ακριβή χώρο αλλά γενικά , όπως διαβάζουμε «την οποίαν τοποθετεί στα Παράλια της Αργείας» «βορειότερα της Λακωνικής Πρασιάς» «όταν περιγράφει τα παράλια του Αργολικού»…που είναι αρκετά μεγάλα σε πολλά χιλιόμετρα… και «πρέπει να υπήρχε», ίσως….αλλά που ακριβώς δεν είναι δυνατόν έγκυρα να προσδιορίσουμε.
Είναι επίσης ενδιαφέρον που ο καθηγητής βρήκε την ευκαιρία και ανέφερε τα παρακάτω για τον Ηρώδη Αττικό, αλλά δεν ανέφερε το νόμιμο όνομα του. Το νόμιμο όνομα είναι, και αυτό πρέπει να χρησιμοποιούμε δημόσια, Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης).
Για την διακόσμηση της έπαυλης, «ο Ηρώδης είχε μεταφέρει πάρα πολλά γλυπτά είτε από παραγγελίες που έκανε ο ίδιος, είτε από διαρπαγή μέσα από τα ιερά τα ίδια η μέσα από τα νεκροταφεία των Αθηνών και από αλλού. Δεν δίστασε να πάρει , να αρπάξει και τις στύλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα.. και έχουν βρεθεί στις ανασκαφές της Λουκούς … με τα ονόματα των Αθηναίων.. και όλα αυτά για να διακοσμήσει την έπαυλη κατά τα ρωμαϊκα πρότυπα , γιατί η ζωή του ήταν σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά». Όμως θέλουνε μα προσθέσουμε είχε κλέψει και την Λάκαινα έργα του Καλλιμάχου του 5ου αι. π.Χ κ από την Ακρόπολη των Αθηνών , που κάποτε ήταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους….
Θέλουμε να αναφέρουμε με την ευκαιρία υπήρχαν κάποτε και συμπολίτες μας ,που πρότειναν να χτίσουμε ένα καινούργιο μουσείο στο χώρο της έπαυλης «για να τιμήσουμε την ζωή και το έργο του», που προσωρινά σιώπησαν η χάθηκαν από την οργή της τοπικής κοινωνίας.
Συνοπτικά, αυτές τις μεγάλες ιστορικές αλήθειες καταλάβαμε από τον συμπατριώτη μας καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη.
Το Κάστρο Παραλίου Άστρους δεν είναι «το κάστρο Εστέλλα» (Άστρος) που αναφέρεται στο Αραγωνικό Χρονικό του Μορέως που έχτισε ο Γουλιέλμος Βιλαρδουίνος το 1256 ,αλλά χτίστηκε αργότερα.
Δεν υπάρχει νησί στην Χερσόνησο Άστρους μετά το 500 π.χ αλλά υπήρχε νωρήτερα.
Το 1806 …»δεν υπήρχε χωριό στο νησί τότε, παρά μόνον τρία σπίτια, και μερικές αποθήκες και μία μεγάλη δεξαμενή, η «παλιόστερνα» που τροφοδοτούσε με νερό τα πλοία»
«Ο Ζαφειρόπουλος … αποφάσισε να ιδρύσει στην χερσόνησο του Άστρους ένα νέο χωριό»
«Η δημιουργία του νέου αυτού χωριού συντελέστηκε από το 1828 έως το 1833. Τότε χτίστηκαν και τα πρώτα σπίτια.»
Το 1845 «επισήμως ονομάζεται Παράλιο Άστρος».
Ο Ηρώδης Αττικός είχε μεταφέρει πάρα πολλά γλυπτά για την διακόσμηση της έπαυλης «από διαρπαγή μέσα από τα ιερά τα ίδια η μέσα από τα νεκροταφεία των Αθηνών και από αλλού . Δεν δίστασε να πάρει , να αρπάξει και τις στύλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα.. και έχουν βρεθεί στις ανασκαφές της Λουκούς … με τα ονόματα των Αθηναίων»
Αλλά θα ήταν παράλειψη με τη ευκαιρία να μην αναφέρουμε και τις ιστορικές αλήθειες για το Άστρος.
Είναι πολύ ενδιαφέρον η «χερσόνησο του Άστρους» προυπήρχε του «νέου χωριού» που ονομάσθηκε επίσημα Παράλιο Άστρος , γιατί υπήρχε το γειτονικό Άστρος…. και από εκεί έπαιρνε το όνομα «του Άστρους» ,και για ότι γενικά αναφέρεται για το κάμπο της Θυρέας.
«Εξεδόθη εν Άστρει». Το Άστρος το βρήκαν εκεί οι πληρεξούσιοι της Εθνοσυνέλευσης , υπήρχε πριν το 1823, δεν το εφεύραν εκείνη την ημέρα. Η διακήρυξη ευτυχώς το λέει καθαρά «Εξεδόθη εν Άστρει εντός του Μουσείου Καρυτσιώτου».Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης έφυγε από τον Αγιάννη το 1756 και ονόμασε το κτήριο στην Τεργέστη «ΑΣΤΡΟΣ».
Με την πρώτη διοικητική διαίρεση του ελληνικού κράτους το 1835, το Άστρος εντάχθηκε στον Δήμο Θυρέας με έδρα τον οικισμό Άγιος Ιωάννης (ΦΕΚ 16Α – 24/05/1835). Από το 1841 έως το 1912, το Άστρος ήταν η χειμερινή έδρα του Δήμου Θυρέας.Από το 1912 ο οικισμός αποτέλεσε έδρα κοινότητας Άστρους η οποία εξελίχθηκε στο ΔήμοΆστρους το1985 (ΦΕΚ 99Α 28/05/1985).
Από το 1998 το Άστρος αποτελεί έδρα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας(ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997).
Ο οικιστής του Παραλίου Άστρους Πάνος Ζαφειρόπουλος η Άκουρος και οι αδελφοί του αργότερα το 1845 κατάφεραν να εντάξουν το Παράλιο Άστρος στον δήμο Θυρέας. ΦΕΚ 32Α – 08/12/1845 .
Ας μήν ξεχάσουνε τίποτα , ας λέμε τα σύκα σύκα , για να τα καλύψουμε όλα οριστικά και τελεσίδικα.
Για πολλούς αιώνες πριν την επανάσταση του 1821 σε διαφορές αναφορές και χάρτες οι δύο οικισμοί το Άστρος και ο Αγιάννης ανακατεύονται , το Άστρος αναφέρεται Άστρος ,γίνεται Αγιάννης ,Καλύβια Άστρους, Αγιαννίτικα καλύβια και ο Αγιάννης αναφέρεται Aγιάννης, γίνεται Άστρος, ορεινό Άστρος ,επάνω Άστρος , Αγιάννης του Άστρους και επίσης Αγιαννίτικα καλύβια !!!.
Ο Αγιάννης αναφέρεται για πρώτη φορά το 1435 στο Χρονικό της Αλώσεως του Γεωργίου Σφραντζή και πιθανόν πήρε το όνομά του από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που βρίσκεται στο κάτω μέρος του χωριού. Από το ίδιο σιγίλλιο του 1638 πληροφορούμαστε ότι ο Αγιάννης έγινε πατριαρχική εξαρχία «χάριν βεβαίως τῆς Σχολῆς τοῦ Ἀγίου Ἱωάννου, λειτουργούσης πολλοῦ παλαιότερον».
Ειλκρινέστατα δεν το αναφέρουμε ειρωνικά, αλλά θέλουμε να προσθέσουμε, ψάξαμε αλλά δεν βρήκαμε βιβλιογραφία τουλάχιστον τα τελευταία χίλια χρόνια ,πριν το 1828, για οικισμό γύρω από το «νησί » και την χερσόνησο , που σήμερα βρίσκεται από το 1845 το Παράλιο Άστρος ,εκτός βέβαια από ότι αναφέραμε παραπάνω. Θα χαρούμε να μάθουμε κάτι αν υπάρχει και τα διαβάζουμε όλα.
Κατηγορηματικα ο Νίκος Βέης , εγκεκριμένος ακαδημαϊκός και ιστορικός , αναφέρει παρακάτω το Άστρος λεγότανε και Καλύβια Άστρους (Αγιαννίτικα) . Επεξηγούμε για όσους δεν καταλαβαίνουν το Άστρος , αυτό επίσημα ήταν και είναι το όνομα , Άστρος, και υπήρχαν βέβαια για μερικούς και παρατσούκλια,οπως γίνεται συνήθως.
Από Νίκο Α. Βέη , Μνείαι του Άστρους
«Όθεν το castiello la Estella (=Άστρος) πρέπει να αναζητήσωμε στα ενδότερα της Κυνουρίας « suso en las montanyas”,
«Και όντως το Άστρος και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ήτο διμερές… οι κατοικούντες τα λεγόμενα Καλύβια Άστρους (είτε Αγιαννίτικα) αναγκάζονται ένεκεν των ελωδών πυρετών ν’αναβαίνωσιν εις το Άγιον Ιωάννη. … ο Άγιος Ιωάννης κατ αρχάς είχεν υπόστασιν σαν θερινή κατοικία των Αστρινών καλουμένη και (επάνω) Άστρος και Αγιάννης Άστρους,έπειτα δε κατέστη και αυτοτελές χωρίον ,ότε μετά την Άλωσιν της Βασιλευούσης …Και ακριβώς επί μεμονωμένου βουνού άνωθεν του Αγίου Ιωάννου (=Επάνω Άστρους) κείται … το Κάστρο τη Ωριάς …Κατά την εμήν γνώμην μετά τας ανωτέρω εξηγήσεις πιθανώτατα δυνάμεθα να ταυτίσωμεν το Κάστρο της Ωριάς του Πάρνωνος προς το Estella =Άστρος.(σελ 99-100)
Από το καθηγητή αρχαιολογίας Παναγιώτη Φάκλαρη
Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης) ΕΚΤΌΣ ΑΠΟ ΔΙΑΡΠΑΓΗ ΓΛΥΠΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ «μέσα από τα ιερά τα ίδια η μέσα από τα νεκροταφεία των Αθηνών και από αλλού, δεν δίστασε να πάρει , να αρπάξει και τις στύλες των Μαραθωνομάχων που έπεσαν στο Μαραθώνα…. .. και όλα αυτά για να διακοσμήσει την έπαυλη κατά τα ρωμαϊκα πρότυπα , γιατί η ζωή του ήταν σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά». Όμως θέλουνε μα προσθέσουμε είχε κλέψει και την Λάκαινα έργα του Καλλιμάχου του 5ου αι. π.Χ κ από την Ακρόπολη των Αθηνών, που κάποτε ήταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και την περιμένουμε υπομονετικά κάποτε να γυρίσει…. ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ….
astrosgr.com – Γιάννης Κουρόγιωργας
Πηγές
Άστρος Κυνουρίας : Ιστορική αναδρομή
Αρχαιολογικοί χώροι – Ιστορία & Αξιοθέατα Άστρους Αρχεία – Κοινότητα Άστρους (koinotita–astrous.gr)
